Nguyên nhân chủ yếu là khó khăn về huy động vốn và giải phóng mặt bằng. Đây cũng là lo ngại lớn của EVN NPT trong việc thực hiện 66 dự án có tổng mức đầu tư 38.069 tỷ đồng.
Theo số liệu từ EVN NPT, tính đến ngày 12/02/2014, EVN NPT mới thu xếp vốn được 13 dự án với tổng số tiền là 4.027 tỷ đồng. 37 dự án đang làm thủ tục thu xếp vốn với tổng số tiền là 16.996 tỷ đồng, còn 16 dự án NPT chưa làm việc với ngân hàng để thu xếp vốn, số tiền dự kiến vay khoảng 3.014 tỷ đồng.
Ông Đặng Phan Tường, chủ tịch HĐTV EVN NPT cho biết, vốn là điều kiện tiên quyết có vai trò quyết định đến việc đảm bảo tiến độ dự án. Năm 2013, EVN NPT không hoàn thành kế hoạch đóng điện khởi công 1 số dự án truyền tải điện có nguyên nhân rất lớn do thiếu vốn. Trong đó có nguyên nhân giá truyền tải điện quá thấp (hiện chỉ đạt 83,3 đồng/kWh, chiếm 5,5% giá điện). Theo quy định, giá truyền tải điện dựa trên nguyên tắc đảm bảo thu hồi đủ chi phí hợp lệ và có lợi nhuận cho phép để vận hành lưới điện đạt chất lượng, đồng thời, đáp ứng các chỉ tiêu tài chính cho đầu tư, phát triển lưới truyền tải điện. Tuy nhiên, hiện nay, vốn đầu tư cho lưới điện truyền tải hàng năm rất lớn, nhưng định mức chi phí trong khâu truyền tải điện lại đang ở mức thấp, khiến tình hình thu xếp vốn của EVN NPT càng khó khăn hơn. Do nguồn thu chính của NPT là phí truyền tải, nên kế hoạch tài chính được xây dựng chủ yếu thông qua chi phí truyền tải điện và tiết kiệm chi phí. Tuy nhiên, hiện nay, giá truyền tải điện được phê duyệt chỉ chiếm 5,5% giá điện nên doanh thu chỉ đủ bù đắp chi phí sản xuất (chưa bao gồm lỗ chênh lệch tỷ giá). Mặc dù năm 2012 là năm đầu tiên EVN NPT có lợi nhuận nhưng cũng chỉ trên 100 tỷ đồng (đạt 1% tỷ suất lợi nhuận trên vốn), năm 2013 cũng chỉ đạt 124 tỷ đồng. Vì vậy, nguồn vốn khấu hao tài sản cố định hiện chỉ đủ trả nợ gốc và lãi vay. Mặc dù hiện nay, chỉ tiêu tài chính của NPT đã cơ bản đáp ứng yêu cầu các tổ chức tài trợ vốn nhưng việc vay vốn vẫn rất phức tạp và mất nhiều thời gian. Theo ông Tường, giải pháp bền vững nhất chỉ có cách tăng giá truyền tải.
Hiện EVN đã có tờ trình Bộ Công Thương đề nghị nâng giá truyền tải từ 83,3 đồng/kWh lên 86,4 đồng/kWh. Ông Tường cho biết, kể cả khi đề xuất được chấp thuận, doanh thu của EVN NPT cũng chỉ tăng khoảng trên 300 tỷ đồng/năm, chưa giải quyết hết khó khăn. Bởi lẽ, hiện nay bản thân giá điện cũng chưa theo kịp thị trường, giá truyền tải lại chưa theo kịp giá điện. Hy vọng sắp tới cơ cấu giá điện thay đổi, giá truyền tải đạt trên 100 đồng/kWh (chiếm 8 -10% trong cơ cấu giá điện) thì mới giải được bài toán vốn cho truyền tải (ở các nước trong khu vực, con số này là 10-12%).
| Theo kế hoạch, giai đoạn 2014 – 2020, NPT phải hoàn thành đóng điện đưa vào vận hành 267 dự án với tổng mức đầu tư là 165.000 tỷ đồng. Hiện EVN NPT đang kiến nghị Bộ Công Thương sớm ban hành lộ trình giá truyền tải giai đoạn 2013-2015 và công bố phí truyền tải năm 2013, tạo điều kiện cho EVNNPT có kế hoạch thu xếp vốn, chủ động trong điều hành sản xuất kinh doanh và đáp ứng được các chỉ tiêu tài chính theo quy định, tạo điều kiện thuận lợi trong việc huy động vốn từ các tổ chức tài chính trong và ngoài nước cho đầu tư và phát triển lưới điện truyền tải. |